1914’lü yıllarda İsveçli Bilim Adamı; Sten Gustaf Thulin’in ilk plastik torba tasarımını yapmasıyla başlayan taşıma çantası tarihi, bugün insanlık tarihinin en büyük problemi olan küresel ısınma ve çevre kirliliği ile mücadelede çakışık konular olarak birlikte değerlendirilmektedir. Ülkemiz ve başta AB olmak üzere dünyanın çeşitli bölgelerinde çıkan plastik poşet yasağı ile de gündem konusu haline gelen tekrar kullanılabilir nonwoven taşıma çantaları (PP;Polipropilen) ve tek kullanımlık plastik poşetler (PE;Polietilen); akademik ve bilimsel çalışmalarda üzerinde durulan araştırma konuları arasında yer almaktadır. Plastik poşet tüketimi ile ilgili küreseldeki verilere bakıldığında bir AB vatandaşı yılda 200 plastik poşet tüketirken(Avrupa Birliği Komisyonu), ABD vatandaşı yılda 365 plastik poşet (Doğal Kaynakları Koruma Konseyi-NRDC), Avustralya vatandaşı 200 plastik poşet, ve en kalabalık nüfusa sahip olan Çin’de ise yılda ortalama kişi başı 840 civarı plastik poşet tüketilmektedir.(Gothenburg Üniversitesi). Ülkemizdeki plastik poşet tüketimine bakacak olursak da 2018 itibariyle kişi başı yılda ortalama 440 plastik poşet tüketildiği tespit edilmiştir.(Çevre ve Şehircilik Bakanlığı).Tüm değerler bir arada değerlendirildiğinde ise ülkemizdeki kişi başı yıllık plastik poşet tüketiminin bir AB vatandaşının kullandığı plastik poşet miktarının 2 katı olduğu görülmektedir.
Tüm dünyada üzerinde durulan bir konu daha bulunmaktadır: “Plastik poşet kullanımını azaltırken, plastik poşetlerin çevreye verdiği zararı nasıl minimize eder ve ortadan kaldırırız ?” AB’de 2015’te yürürlüğe giren poşet direktifinde olduğu gibi, Türkiye’deki düzenlemeyle kağıt veya plastik alışveriş poşetleri 1 Ocak 2018 itibariyle “ambalaj” olarak değerlendirilmeye başlanmıştır. Plastik ambalaj, petrol rafinelerinden çıkan çeşitli ürünlerin petrokimya tesislerinde işlenmesi ile elde edilmekte ve dünyada üretilen toplam petrolün sadece % 4'ü plastik üretimi için kullanılmaktadır. Plastikler hem daha az malzeme ile daha çok ambalaj üretilebileceği için, hem de şekil verme kolaylığından dolayı sektörde daha da tercih edilebilir bir hale gelmiştir. Ambalaj yapımında kullanılan plastiklerin en düşük yoğunluklu olanı ise PP ambalajlardır. (Ambalaj Sanayicileri Derneği, 2019) Literatürde de taşıma çantaları ile ilgili çeşitli makalelere yer verilmektedir. 2011 yılında California Devlet Üniversitesi-Sürdürülebilir Gelişme Enstitüsü’nde yapılan bir çalışmada tek kullanımlık plastik poşetler ve tekrar kullanılabilir nonwoven çantalar üzerinde yaşam döngüsü değerlendirme araştırmaları yapılmıştır.(Life Cycle Assesment of Reusable and Single-use Plastic Bags in California,2011). Aynı şekilde yine 2011 yılında Hong Kong Politeknik Üniversitesi-Tekstil ve Giyim Enstitüsünde, Çin, Hong Kong ve Hindistan’daki taşıma çantaları ile ilgili Karbon Ayakizi analiz çalışmaları gerçekleştirilmiştir.(Carbon footprint of shopping bags in China, Hong Kong and India,2011).
Bu çalışma kapsamında yenilenemez enerji bakımından en yüksek değerin kağıttan yapılan taşıma çantalarında olduğu tespit edilmiştir.
Kağıt çantalarla ilgili Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın yayınladığı tebliğde kullanıma teşvik bulunmasına karşın PAGEV tarafından yapılan bir araştırmada kağıttan yapılan taşıma çantalarının plastikten yapılan taşıma çantalarına göre çevreye daha zararlı olduğu net bir şekilde ortaya konulmuştur. Çalışma Türkiye’de de faaliyet gösteren bir mağaza zinciri üzerinde yapılmıştır.(PAGEV Basın Açıklaması) Çalışmanın sonucuna göre,
- Geri dönüşüm sırasında kağıttan üretilen bir çantanın plastikten üretilen bir çantaya göre 40 kat enerji gerektirdiği,
- Kağıttan üretilen taşıma çantalarının sera gazları, asit yağmurları gibi faktörler açısından çevreye %8 daha fazla olumsuz etki yarattığı,
- Eleştirilen plastik üretimi için dünyada sadece petrolün %’4ünün kullanıldığı hatta yeni teknolojilerin de geliştirilmesiyle bu oranın daha da düşeceği gibi verilere ulaşılmıştır.
Ayrıca kağıt çantaların üretimi ile plastik torbaların üretim prosesleri karşılaştırıldığında ise aşağıdaki bilgiler elde edilmiştir.
- Kağıt üretim tesisleri hava kirliliği yaratmaktadır. Özellikle de plastik torbaların üretim prosesinden %70 daha fazla kirlilik oluşturmaktadır.(Thompson)
- Bazı çalışmalara göre, kağıt çanta üretimi esnasında % 80 daha fazla sera gazı yayılmaktadır. (Lilienfield).
- Kağıt taşıma çantası yapım prosesleri plastik poşetlerden (Thompson) 50 kat daha fazla suyun kirlenmesine sebep olmaktadır.
- Kağıt çanta yapımı plastik bir taşıma çantası yapmaktan 4 kat daha fazla enerji harcanmasına sebep olmaktadır.
- Kağıt çantaların üretimi için gereken su miktarı plastik çantaların üretimi için gereken su miktarının 3 katıdır. (Lilienfield)
Yukarıdaki literatür çalışmalarına istinaden plastik torba tüketimi ile ilgili yalnızca plastik poşet yasaklarının değil, çevresel etkilerin azaltılması üzerine de alternatif ürünlerin geliştirilmesi gerektiği sonucuna varılabilmektedir. Tek kullanımlık plastik torbalar ile tekrar kullanılabilir nonwoven torbalar çevresel etkilerine göre karşılaştırıldığında tekrar kullanılabilir olanların düşük çevresel etkilere sahip olduğu yapılan akademik çalışmalarda başarılı bir şekilde ortaya konulmuştur. (2011, Sustainable Manufacturing Program,California State University Chico Research Foundation ve 2010, Instute of Textiles and Clothing, The Hong Kong Polytechnic University). Tek kullanımlık plastik çantaları incelediğimizde polietilen hammaddesinden elde edilen tek kullanımlık taşıma çantalarının uzun vadede kullanıcı için maliyetli olduğu ve daha fazla tüketim ihtiyacı gerektirdiğinden de çevreye fazladan atık olarak dağıldığı bilgisi karşımıza çıkmaktadır. Buradan da yola çıkılarak plastik poşet yasağının kullanımı veya üretimi azaltmada çözüm olmak yerine diğer plastik alternatiflere yönelimi tetiklemesi beklenmekte olup, küresel anlamdaki hedefin, kullanılan plastik taşıma çantasının efektifliğini artırmak ve yeniden kullanabilmek üzerine gelişmesi hedeflenmektedir.
PP nonwoven taşıma çantaları ise tam da bu konuda alternatif ürün olma görevini başarıyla üstlenmektedir.
PP nonwoven taşıma çantaları, ülkemizde de yürürlüğü 1 Ocak 2019’dan itibaren girmiş olan plastik poşet yasağıyla beraber hızla toplumda daha da fazla kabul görmeye başlamıştır. Ücretli hale getirilen tek kullanımlık plastik poşetler ile birlikte market ve mağaza zincir müşteri için daha dayanıklı olması ve tekrar tekrar kullanılabilmesi sebebiyle tercih edilebilir birincil taşıma çantası haline gelmeye başlamıştır. Ancak halen bu konuda bazı değişik yaklaşımlar bulunmaktadır. Bazı müşteriler ham bez çanta, kraft çanta veya file konusunda ısrarcı durmaktadır. Hacimce ve güvenlik açısından en zor kullanıma sahip olanlar arasında file çanta baş göstermektedir. Kraft çanta (kağıt:FSE serfitikalı) çanta ile PP nonwoven çanta karşılaştırıldığında ise kağıt çantaların kullanım ömrünün maksimum 2 defa alışverişe izin vermesi ve müşteri için bu durumun yıllık tüketime vurulduğunda oldukça maliyetli olması tercih edilebilirliğini düşürmektedir. PP nonwoven taşıma çantaları bu konuda hem müşteri için daha ekonomik olması hem daha sağlam olması ve tekrar tekrar kullanılabilmesi ile cazibesini her geçen gün daha da artırmaktadır. Bunun yanı sıra çevreci olan bizler için de 100% geri dönüştürülebilir olması ve doğada az miktarda atık oluşturması ile üretimimizin temel hammaddesini oluşturmaktadır. Ar-Ge çalışmaları sonucu geliştirilen ultrasonik kaynak ve tam otomasyon ile ürettiğimiz PP nonwoven taşıma çantalarımız veya tercihe göre konfeksiyon dikişle ürettiğimiz PP nonwoven taşıma çantalarımız için hem ekonomik hem sağlam hem de çevre dostu çantalar olarak ülkemizde ve dünyada binlerce zincir market ve mağaza olarak ilk tercih haline gelmiştir. Bu konuda geliştirdiğimiz üretim hatlarını ticarileştirdiğimiz ve ülkemizde taşıma çantaları ve ambalaj konusunda 40 yıllık tecrübeye sahip olan Netpak Ambalaj Sanayi Ticaret A.Ş. https://www.netpakambalaj.com/ sitesinden ultrasonik dikişli üretim tekniği veya konfeksiyon dikişli üretim tekniği ile imal edilen PP nonwoven taşıma çantalarıyla ilgili görsellere de ulaşabilirsiniz.